Tiểu Tử
Má ơi ! Bữa
nay là ngày 23 tháng chạp, ngày đưa ông Táo. Không biết
những người Việt lưu vong như tụi con có
còn giữ phong tục hằng năm cúng đưa ông Táo về
Trời hay không, chớ vợ của con năm nào đến
ngày này cũng mua hoa quả bánh ngọt cúng đưa ông
Táo, cũng thành khẩn như ngày xưa, hồi còn ở
bên nhà.
Năm nay, nhờ vợ
của con lau dọn bàn thờ ông Táo để sửa soạn
bày lễ vật ra cúng, nên con mới nhớ ra là ngày 23 tháng
chạp. Ngày này cũng là ngày sanh của má. Hồi đó, má
hay nói : « Ngày sanh của đứa nào còn khó nhớ, chớ
ngày sanh của tao là ngày ông Táo về Trời, không dễ gì
quên ! ». Và ngày này hồi đó, khi cúng vái, má hay cầu
khẩn : « Ông về ở trển nhờ tâu lại
bữa nay tôi lên thêm một tuổi, cầu xin Ngọc Hoàng
bớt cho tôi chút đỉnh khổ cực … ». Hồi
đó, nghe má cầu xin, con phì cười. Bây giờ, nhớ
lại, con bỗng ứa nước mắt… Cuộc đời
của má - theo lời tía kể - cũng lắm gian truân từ
ngày má bỏ cái làng quê ở bờ sông Vàm Cỏ để
đi theo tía dấn thân làm cách mạng vào những năm
1928/29. Gia đình giòng họ từ bỏ má cho nên hồi
sanh con, tía bận đi xa, má nằm chèo queo một mình trong
nhà bảo sanh, chẳng có người nào đi thăm hết.
Vậy mà sau đó, má vẫn tiếp tục bôn ba …Mãi về
sau, khi con lên sáu bảy tuổi, có lẽ chỉ vì sanh có một
mình con nên tía má mới « trụ hình » - vẫn theo lời
tía kể - với nhiều cực nhọc và khó khăn tiếp
nối dài dài… Hỏi sao sau này mỗi lần đưa ông
Táo má không có lời cầu khẩn nghe tội nghiệp
như vậy ?
Nhớ lại, cách
đây ba năm má thọ tròn trăm tuổi. Tính ra, từ
ngày con đi chui theo ý má muốn - má nói : « Mầy
đem vợ con mầy đi đi, để tao còn hy vọng
mà sống thêm vài năm nữa » ! – cho đến
năm đó, con xa má 25 năm. Con mới 72 tuổi mà cứ
bịnh lên bịnh xuống nhưng năm đó con quyết
định phải về. Và con đã về …
Thằng Bảy, con
chị Hai Đầy ở Thị Nghè nghỉ chạy xe ôm
một bữa để đưa con về cái làng quê nằm
bên sông Vàm Cỏ. Nó nói : « Đi xe đò chi cho tốn
tiền, để con đưa cậu Hai về, sẵn dịp
con thăm bà Tám luôn ».
Hồi tụi con
bước vào nhà, cả xóm chạy theo mừng. Con nhỏ
giúp việc vội vã đỡ má lên rồi tấn gối
để má ngồi dựa vào đầu giường :
« Thưa bà cố, có khách ». Má nhướn mắt
nhìn, hai mắt sâu hỏm nằm trên gương mặt gầy
nhom đầy vết nám thâm thâm : « Đứa nào
đó vậy ? ». Con nghẹn ngào : « Dạ,
con… ». Chỉ có hai tiếng « Dạ, con » mà má
đã nhận ra con ngay mặc dầu đã xa con từ 25
năm ! Má nói : « Mồ tổ cha mầy !
Trôi sông lạc chợ ở đâu mà bây giờ mới
dìa ? Mà dìa sao không cho tao hay ? » Con ngồi xuống cạnh
má : “ Sợ cho hay rồi má trông ” Má nói mà gương mặt
của má nhăn nhúm lại : “ Tao trông từ hai mươi
mấy năm nay chớ phải đợi đâu tới
bây giờ ! ” Rồi má nhắm mắt một vài giây mới
để lăn ra được hai giọt nước mắt.
Cái tuổi một trăm của má chỉ còn đủ hai
giọt nước mắt để cho má khóc mừng gặp
lại thằng con ... Xúc động quá con gục đầu
vào vai má khóc ngất, khóc lớn tiếng, khóc mà không cần
biết cần nghe gì hết. Cái tuổi bảy mươi
hai của con còn đầy nước mắt để thấm
ướt cái khăn rằn má vắt trên vai...
Suốt ngày hôm
đó, má con mình nói biết bao nhiêu chuyện, có sự tham dự
của họ hàng chòm xóm. Nhớ gì nói nấy, đụng
đâu nói đó ...vui như hội. Vậy mà cuối ngày,
không thấy má mệt một chút nào hết. Con nhỏ giúp
việc ngạc nhiên : “ Bình thường, bà cố nói chuyện
lâu một chút là thở ồ ồ. Bữa nay sao thấy
nói hoài không ngừng ! Có ông Hai dìa chắc bà cố sống
thêm năm bảy năm nữa à ông Hai !”
Đêm đó, má
“đuổi ” con vô mùng sớm sợ muỗi cắn. Con nằm
trên bộ ván cạnh cái hòm dưỡng sinh của má. Con hỏi
: “ Bộ cái hòm hồi đó má sắm tới bây giờ
đó hả ? ” Má cười khịt khịt vài tiếng rồi
mới nói : “ Đâu có. Cái hòm mầy nói, tao cho cậu Tư
rồi. Hồi Cao Miên pháo kích quá, tao đem cậu Tư về
đây ở, rồi ổng bịnh ổng chết. Tao có sắm
cái hòm khác, cái đó tao cho thằng Hai con cậu Tư. Tội
nghiệp thằng làm ăn suy sụp nên rầu riết rồi
chết !” Con nói chen vô : “ Vậy, cái nầy má sắm sau
đám của anh Hai ” Má lại cười khịt : “
Đâu có. Cái hòm sắm sau cái hòm cho thằng Hai, tao cho dì Sáu
rồi. Hồi chỉ nằm xuống, nhà chỉ không có tiền
mua hòm thì lấy gì làm đám ma ? ” Ngừng lại một
chút rồi má mới nói : “ Còn cái hòm nầy chắc tao không
cho ai nữa. Họ hàng quyến thuộc lần hồi chết
hết, còn lại có mình tao thôi, có nó nằm gần tao cũng
yên bụng ! ”.
Nằm tơ lơ mơ một lúc bỗng nghe má hỏi
: “ Thằng chó đẻ ... ngủ chưa ? ” Con trả lời
: “ Dạ chưa ” Má tằng hắng : “ Tao tụng kinh một
chút nghen ” Con : “ Dạ ” mà nghe tiếng “ Dạ ” nghẹn
ngang trong cổ. Mấy tiếng “ Thằng chó đẻ ” của
má kêu con đã làm cho con thật xúc động. Hồi
đó – lâu lắm, cách đây sáu mươi mấy bảy
chục năm, hồi con còn nhỏ lận – má hay gọi :
“ Thằng chó đẻ, lại hun cái coi ! ”. Hồi đó,
mổi lần cưng con, nựng con, ôm con vào lòng má luôn luôn
gọi con bằng “ thằng chó đẻ ” ! Mà con thì chỉ
biết sung sướng khi nghe má gọi như vậy. Rồi
con lớn lần, má không còn gọi con bằng “ thằng
chó đẻ ” nữa. Con không để ý và chắc má cũng
không để ý đến chuyện đó. Mãi đến
bây giờ má lại gọi con bằng “ thằng chó đẻ
”, gọi tự nhiên như hồi còn nhỏ. Chỉ có mấy
tiếng thật thô thiển bình dị, nghe khô khan như vậy
mà sao con cảm nhận tình thương thật là tràn đầy.
Và đối với má, dầu tuổi đời của
con có cao bao nhiêu nữa, con vẫn là “ thằng nhỏ ”,” thằng
chó đẻ cưng ”. Con bắt gặp lại sự sung
sướng của hồi đó khi được má gọi
như vậy. Rồi bao nhiêu hình ảnh thuở ấu thời
hiện về trong đầu con, liên miên chớp tắt.
Đêm đó, con trằn trọc tới khuya...
Sáng hôm sau, má biểu con đẩy xe lăn đưa
má đến từng bàn thờ để má thắp nhang tạ
ơn Trời Phật, Ông Bà. Cuối cùng, đến bàn thờ
của tía, má nói : “ Ông ơi, Có thằng nhỏ nó dìa đó.
Ông độ cho nó được mạnh giỏi, độ
cho vợ con nó ở bên tây được suông sẻ trong
công việc làm ăn...” Đứng sau lưng má, con phải
cắn môi thật mạnh để khỏi bật lên
thành tiếng nấc !
Đẩy má ngang bàn viết cũ của tía, con thấy
trên tường có treo hai khuôn kiếng lọng văn bằng
đỏ chói có đóng dấu cũng đỏ chói của
Nhà Nước. Con ngừng lại đọc : một tấm
là huân chương hạng nhứt và một tấm là huy
chương hạng ba cấp cho Lê thị Ráng. Con hỏi :
“ Cái gì vậy, má ? ” Má nói : “ Mề-đai của tụi nó
cho tao. Tụi nó bươi chuyện thời ông Nhạc
nào đâu hồi mấy năm 1928-29 rồi chạy lại
cho. Cái hạng nhứt đó cho năm ngoái, còn cái hạng
ba mới cho đây ” Con cười : “ Vậy là họ hạ
cấp má rồi ” Má hỏi : “ Sao mầy nói vậy ? ” Con
giải nghĩa: “Thì từ hạng nhứt tuột xuống
hạng ba là bị hạ cấp chớ gì nữa ?” Má
cười: “Mầy không biết. Cái đầu hạng nhứt
đó, cho treo chơi chớ không có tiền. Cái hạng ba
đó mới có cho tiền ” Con đùa : “ Vậy má
chia cho con chút đỉnh lấy hên coi ! ” Má khoát tay : “ Ối
...từ ngày nhận cái mề-đai đó tới nay đã
ba tháng rồi mà có thấy tụi nó đưa tiền
đâu. Nghe nói còn mấy khâu gì gì đó chưa thông nên có
hơi trễ ! ” Thấy trên văn bằng đề “Lê Thị
Ráng ” con thắc mắc : “ Ụa ! Mà Lê Thị Ráng đâu phải
là tên của má. Trong khai sanh của con, má là Lê Thị Láng mà
!” Má cười khục khục mấy tiếng rồi mới
nói : “ Để tao nói cho mầy nghe. Hồi đó tao sanh mầy
ở gần nhà thờ Cha Tam, trong Chợ Lớn. Cô mụ
người tàu, nói tiếng Việt còn lơ lớ. Cổ
hỏi tao tên gì để làm khai sanh. Tao nói tao tên Ráng, mà R cổ
nói không được, nên ra sở khai sanh, cổ nói Ráng
thành Láng là như vậy ” Mãi tới bảy mươi hai
tuổi con mới biết tên đúng của má là “ Ráng ” !
Hôm đưa ông Táo, con có tổ chức một bữa
tiệc để ăn mừng một trăm tuổi của
má, có họ hàng tham dự đầy nhà. Vừa ngồi vào
bàn, dì Bảy Giang nói : “ Theo phong tục mình, con cái phải
quì lạy để chúc thọ mẹ cha. Bây giờ, chị
Tám được một trăm tuổi, hiếm lắm,
quí lắm. Mầy phải lạy má mầy đi rồi
ăn uống gì ăn ” Mọi người vỗ tay tán
thành. Má cũng cười, nói : “ Ồ phải ! Hồi nẳm,
đám cưới của mầy, mầy có đi học lạy
với cậu Bảy Dinh, nhưng bên đàng gái miễn lễ
chỉ bắt xá thôi, rồi về đây tía mầy cũng
miễn luôn. Cho nên tao chưa thấy mầy lạy ra sao hết.
Đâu ? Mầy lạy tao coi ! ” Mọi người lại
vỗ tay nữa. Con đứng trước mặt má, chấp
tay ấp úng: “ Thưa má. Hôm nay là ngày sanh thứ một
trăm của má, con xin lạy mừng thọ má ” Rồi
con lạy ba lạy, cũng đủ điệu bộ
lên gối xuống gối như con đã học lạy
cách đây gần năm chục năm. Con lạy mà nước
mắt chảy quanh. Con biết rằng lần lạy
đầu tiên này có thể là lần lạy cuối cùng, bởi
vì qua Tết, con sẽ trở về Pháp với cái lạnh
cắt da của mùa đông, rồi sau đó biết có còn về
nữa hay không ? Sức khỏe của con càng ngày càng kém,
bao nhiêu thứ thuốc uống vô hằng bữa liệu
kéo dài sự sống của con được đến
bao lâu ? Điều này, con đâu dám cho má biết. Mọi
người lại vỗ tay khi con lạy xong. Rồi thì
nhập tiệc. Bữa tiệc hôm đó thật là vui.
Người vui nhứt là má.
-oOo-
Má ơi ! Bữa nay là ngày sanh thứ 103 của má,
ngày đưa ông Táo về Trời. Vậy là ba năm qua rồi,
con đã không về thăm má. « Thằng chó đẻ »
của má vẫn còn « trôi sông lạc chợ », để
cho má cứ phải trông nó về, trông hằng ngày, trông mòn
con mắt, trông khô nước mắt !
Má thương con , xin má tha thứ cho con... tha thứ
cho con ….
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét