Hùng Tâm - Hồ Sơ Người Việt Ngày 150923
Con sâu làm rầu nồi canh… thiu?
* Điêu tàn: cái xe lừng danh nhất của Volkswagen nằm ụ *
Việc một doanh nghiệp gặp họa là chuyện thường tình. Nhưng
doanh nghiệp ở đây là Volkswagen, hãng xe hơi đứng đầu thế giới, ngang ngửa với
Toyota của Nhật.
Volkswagen lại là doanh nghiệp của quốc gia dẫn đầu Âu Châu
về sản lượng kinh tế. Mà Âu Châu đang gặp quá nhiều vấn đề, từ kinh tế tài
chánh trong khối Euro đến di dân và người tỵ nạn. Mối họa của Volkswagen không
chỉ làm cổ phiếu sụt giá hơn một phần ba, mất 24 tỷ Euro (hơn 26 tỷ Mỹ kim) từ
đầu tuần và Tổng quản trị CEO là ông Martin Winterkorn phải từ chức sau khi nhận
lỗi. Nó có thể gieo thêm tai họa cho kỹ nghệ xe hơi và cả kinh tế Âu Châu. Vì vậy,
Hồ Sơ Người-Việt mới tìm hiểu chuyện này hầu quý độc giả.
Giải Thuật Ma Mãnh
Hãng Volkswagen bán khoảng 10 triệu xe một năm, trong đó có
nhiều nhãn nổi tiếng toàn cầu và còn theo trào lưu bảo vệ môi sinh của thế giới
để sản xuất loại xe chạy bằng dầu diesel có ưu điểm là ít gây ô nhiễm. Diesel
là tên nhà khoa học người Đức đã phát minh ra máy diesel từ cuối Thế kỷ 19 có
khả năng mồi lửa từ than và các loại dầu khác sau này.
Cái tội của Wolkswagen là từ năm 2009 đã cài một nhu liệu điện
toán trong máy diesel, với chương trình “thuật toán” có thể biết khi nào chiếc
xe được trắc nghiệm về lượng khí thải nitrous
oxide thì tự động giảm độ thải theo một trình tự tinh vi (algorithm hay “giải thuật”) để đạt tiêu
chuẩn về môi sinh của nhà chức trách. Nhờ ma thuật ấy, xe diesel của Wolkswagen
được đánh giá là “sạch” mà thực tế lại thải ra một lượng khí độc cao gấp 40 lần
mức pháp định. Tại Hoa Kỳ, một phần tư lượng xe của Volkswagen là dùng máy
diesel.
Hai cơ quan Hoa Kỳ là EPA (Quản trị Môi sinh) và CARB (California
Air Resources Board, do Thống đốc Ronald Reagan thành lập từ năm 1967 để kiểm
soát khí thải) đã điều tra và phát giác sự gian lận này khiến 11 triệu xe
diesel của Wolkswagen là loại xe “có vấn đề”. Hãng xe sẽ bị Chính quyền Hoa Kỳ
trừng phạt 18 tỷ đô la, xe bị thu hồi trên toàn thế giới để ra soát và điều chỉnh.
Wolkswagen có thể bị kiện trong một chuỗi hoạn nạn kéo dài.
Được thành lập từ năm 1937 với tên gọi là “xe của dân” (volk-s-wagen),
Volkswagen trở thành biểu tượng của tính chất khả tín, đáng tin, của kỹ nghệ Đức,
một quốc gia nổi tiếng là có kỷ luật và tôn trọng phép nước. Nhưng lần này thì
chưa biết Volkswagen còn có thể tồn tại được không sau một trách nhiệm quá lớn
là cố tình dùng siêu kỹ thuật để đánh lừa nhà chức trách và khách hàng.
Ngay lập tức, EPA của Hoa Kỳ đã mở cuộc điều tra đồng loạt
xem các loại xe khác có tội gian trá này không. Bộ Tư Pháp Mỹ sẽ thụ lý hồ sơ
gian lận vả đành rằng mọi xe hơi của Volkswagen dưới các hiệu khác nhau đều bị
chiếu cố, nhưng lần lượt mọi chiếc xe của Đức, của Âu Châu và của các xứ khác đều
có thể bị nghi ngờ. “Con sâu làm rầu nồi canh” là vậy.
Nồi Canh Đức
Kinh tế Đức dẫn đầu Âu Châu, là nền kinh tế có sản lượng thứ
tư sau Mỹ, Tầu và Nhật, một năm sản xuất ra một lượng hàng hóa và dịch vụ trị
giá hơn ba ngàn 400 tỷ đô la. Đức là đầu máy của kinh tế Âu Châu, nền kinh tế
đang gặp quá nhiều hoạn nạn kể từ năm 2009, ngẫu nhiên cũng là từ khi
Volkswagen dùng ma thuật để lường gạt khách hàng và nhà chức trách.
Kinh tế Đức lệ thuộc mạnh vào xuất cảng (tới 45% của Tổng sản
lượng Nội địa GDP) và 17% lượng xuất cảng của Đức là xe hơi. Kỹ nghệ xe hơi
chính là đầu máy của kinh tế Đức nên Chính quyền của bà Thủ tướng Angela Merkel
lập tức bày tỏ mối quan tâm: người ta không chỉ kết án xe Volkswagen mà còn
hoài nghi xe hơi Đức theo những tin đồn đang lan rộng. Làm sao khoanh vùng và
cô lập loại xe có tội để cứu lấy các loại xe khác?
Kỹ nghệ xe hơi của Đức không chỉ có các đại tổ hợp nổi tiếng
như Volkswagen (với các loại Audi, Bentley, Porsche, Lamborghini, v.v… trong tổ
hợp), như Mercedes-Benz hay BMW, mà còn cả vạn doanh nghiệp loại trung bình và
nhỏ nằm trong chu trình cung cấp cơ phận đang hoạt động tại lưu vực sông Rhine
và nhiều nơi khác. Từ trên đầu xuống, tai nạn này sẽ gieo họa cho các cơ sở sản
xuất khác của nước Đức. Nồi canh Đức sẽ bị khoắng đục ngầu vì con sâu
Volkswagen.
Uy tín và danh dự của nước Đức cũng vậy.
Mà chuyện không chỉ có vậy. Nước Đức là trưởng tràng đang cố
giải quyết vụ khủng hoảng về nợ nần của các nước ở miền Nam như Hy Lạp, Bồ Đào
Nha, Tây Ban Nha và cả Ý Đại Lợi. Từ năm 2012, Đức vừa giải cứu vừa giáo dục
các nước lâm nạn là sống quá lâu và quá cao so với thực lực kinh tế tài chánh
và cứ trông cậy vào tín dụng của nước ngoài mà không tăng sức cạnh tranh nhờ
các ngành có kỹ thuật cao hơn. Vụ Volkswagen gian lận lại làm khái niệm “cạnh
tranh” trở thành điều mỉa mai và phương hại cho các giải pháp cứu vãn của nước
Đức!
Tấm gương cần kiệm liêm chính và chi thu có chừng mực của nước
Đức vừa bị nhiễm khói diesel và trở thành vấn đề chính trị cho cả Âu Châu.
Canh Bần Âu Châu
Các nước Âu Châu đã bị tê liệt vì vụ khủng hoảng trong khối
Euro và đang bị thêm khủng hoảng vì di dân rồi nạn dân. Nhưng từ 12 tháng qua,
tình hình đã chớm hy vọng nhờ dầu thô sụt giá và hối suất đồng Euro cũng giảm
sau biện pháp bơm tiền (QE, quantitative easing) của Ngân hàng Trung ương Âu
Châu ECB. Sức cạnh tranh của doanh nghiệp Âu Châu có cải thiện và xuất cảng đã
tăng. Từ Tháng Bảy năm ngoái đến Tháng Bảy vừa qua, số xuất siêu của Âu Châu với
các nước khác đã từ 21 tỷ Euro lên tới 31 tỷ (tương đương với 34 tỷ đô la).
Đấy là bức tranh màu hồng của Âu Châu.
Nhưng đấy là “tranh tối tranh sáng” vì tình hình khả quan ấy
không xuất phát từ các nước miền Nam trong vùng Địa Trung Hải mà từ khả năng,
và tấm gương, xuất cảng của nước Đức. Khi kỹ nghệ xe hơi của Đức bị xì bánh thì
số “xuất siêu” của Âu Châu có thể là số ảo và nồi canh của Đức làm nồi canh Âu
Châu là canh bần.
Nhưng sự thật Âu Châu lại còn bi đát hơn vậy.
Hệ thống chi thu ngân sách của Âu Châu thường xuyên có vấn đề
là chi nhiều hơn thu và Đức là quốc gia kêu gọi táp lập kỷ cương và giảm chi để
cân bàng ngân sách. Năm ngoái, hai nước Pháp-Ý lại viện dẫn ngoại lệ và vi phạm
mà chẳng bị trách nhiệm gì. Nhu cầu khắc khổ và kiệm ước về kinh tế bị đả kích
và dẫn tới trào lưu cực tả trên các chính trường Âu Châu. Là tiêu xài thả giàn.
Chẳng hạn như Chính quyền Ý của Thủ tướng Matteo Renzi vừa
nói tới việc giảm thuế (tức là sẽ giảm thu) và du di mức bội chi ngân sách từ
năm ngoái qua năm tới. Và Hội đồng Âu châu có vẻ như bất lực nên cũng đành chấp
nhận giải pháp của Ý. Trong hoàn cảnh dở khóc dở cười như hiện nay, Chính quyền
Đức rất khó nói về kỷ cương và trách nhiệm với nước Ý, nước Pháp, chưa kể chuyện
hạn ngạch từng nước phải nhận khối nạn dân đang trông chờ ngoài ngõ….
Khi nhìn trên toàn cảnh, tức là phải lùi một chút, thì người
ta mới thấy ra tai họa Volkswagen là một vấn đề “toàn Âu” mà có hiệu ứng toàn cầu.
Khối Euro được thành lập với kỳ vọng xuất cảng nhờ đầu máy của
Đức. Sống nhờ xuất cảng thì cũng có nghĩa là sống nhờ sức nhập cảng hay số cầu
của các nước khác. Các nước khác, như Hoa Kỳ, thì vẫn chưa khá và lại có bộ máy
kiểm soát môi sinh quá nhạy! Nhật Bản cũng là một đại gia về xuất cảng và xe
hơi Nhật làm các xe Âu Châu hay Đức phải dạt vào lề. Trung Quốc thì đang hạ
cánh, v.v…. Thành thử số cầu cho các sản phẩm Âu Châu thật ra vẫn chưa mạnh và
người ta đành trông chờ vào mũi nhọn là kỹ nghệ xe hơi của Đức.
Bây giờ, đầu máy diesel của Đức bị phất cờ và phải đậu trên
lề. Giấc mơ xuất cảng của khối Euro vừa biến thành cơn ác mộng. Cho dù chuyện
tai tiếng của Volkswagen có thể được khoanh vùng, là điều cực khó, có lẽ chúng
ta đang chứng kiến một vụ khủng hoảng khác của nền văn minh Âu Châu.
___
Kết luận ở đây là gì?
Chẳng biết kỹ nghệ xe
hơi Trung Quốc đã đánh cắp được bí kíp của Volkswagen hay chưa!
Theo blog Nguyễn Xuân Nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét