gardprint: BẬT DẬY VÀ GIẾT LIỀN : Bài 25

Ronen Bergman

Trần Quang Nghĩa dịch

CHƯƠNG 25 : “MANG CHO CHÚNG TÔI THỦ CẤP CỦA AYYASH”

ĐÂY KHÔNG PHẢI LÀ cách mà Yitzhak Rabin đã hình dung về nhiệm kỳ thủ tướng thứ hai của mình sẽ diễn ra như thế nào.

Ông được bầu với lời hứa sẽ mang lại cả an ninh – ông được coi là một nhà lãnh đạo quân sự cứng rắn, không khoan nhượng trong cuộc chiến chống khủng bố – và một sáng kiến ngoại giao sẽ giải phóng Israel khỏi sự cô lập, mang lại thịnh vượng kinh tế và đặt dấu chấm hết cho tổ chức Intifada.

Rabin thực sự đã đi đến kết luận rằng việc chiếm đóng các vùng đất của người Palestine cần phải chấm dứt. Ông đồng ý với tiến trình Oslo, do Shimon Peres và các cộng sự của ông khởi xướng, mặc dù ông đã làm như vậy một cách khá chua chát, với nhiều nghi ngờ và hoài nghi về ý định của người Palestine. Tất cả điều này thể hiện rõ trên khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể của ông khi Tổng thống Clinton thuyết phục ông bắt tay với Yasser Arafat tại lễ ký kết trên bãi cỏ của Nhà Trắng vào ngày 13 tháng 9 năm 1993.

Rabin tin rằng quá trình này nên được tiến hành dần dần, với việc Israel chỉ rút khỏi Gaza và Jericho lúc đầu, thay vì ký một thỏa thuận toàn diện ngay lập tức. Điều đó sẽ cho phép Israel bàn giao các phần lãnh thổ bị chiếm đóng cho Chính quyền Palestine trong khi liên tục kiểm tra để đảm bảo rằng Arafat đang thực hiện mục tiêu của mình trong thỏa thuận. Điều đó cũng có nghĩa là các vấn đề chính vẫn còn gây tranh cãi—quyền được trở về của người tị nạn Palestine, tình trạng của Jerusalem, tương lai của các khu định cư ở Bờ Tây và Gaza, và liệu chính quyền Palestine sẽ trở thành một quốc gia có chủ quyền—sẽ được quyết định sau. Rabin hy vọng điều này sẽ cho phép ông ngăn chặn tranh cãi gây chia rẽ gần như chắc chắn sẽ nảy sinh ở Israel khi những vấn đề này trở nên nghiêm trọng.

Nhưng tranh cãi vẫn theo sau Rabin. Một bộ phận lớn công chúng Israel tin rằng Hiệp định Oslo đã làm tăng khả năng xảy ra các cuộc tấn công khủng bố, và do tiến trình hòa bình và việc chuyển giao lãnh thổ cho Arafat kiểm soát, chủ nghĩa khủng bố đang gia tăng. Tất cả những gì cánh hữu của Israel phải làm là trích dẫn từng chữ những gì Yassin đã nói – rằng sẽ không bao giờ có bất kỳ sự thỏa hiệp nào, rằng ông ta sẽ không bao giờ chấp nhận sự tồn tại của một nhà nước Do Thái. Những gì bắt đầu như những cuộc biểu tình nhỏ của các nhóm nhỏ những người định cư cực đoan đã phát triển thành một chiến dịch phản kháng trên khắp Israel, thu hút sức mạnh gia tăng sau mỗi cuộc tấn công khủng bố và ngày càng tập trung nhiều hơn vào sự kích động xấu xa chống lại chính Rabin. Những cuộc biểu tình này được thúc đẩy bởi các nhà lãnh đạo của Đảng Likud, Ariel Sharon và Benjamin Netanyahu.

Trong khi đó, người Palestine thấy thất vọng ngày càng tăng về việc bị tước đoạt đất đai – Rabin đã hạn chế việc xây dựng các khu định cư mới, nhưng ông không ngừng xây dựng hẳn, và ông không sơ tán dù chỉ một khu định cư hiện có trong các khu vực bị chiếm đóng – và họ không biết rằng quá trình này sẽ dẫn đến việc thành lập một nhà nước của riêng họ. Đồng thời, vì Arafat muốn tránh đối đầu với phe đối lập Hồi giáo, ông đã kiềm chế mọi nỗ lực chống lại các cuộc tấn công khủng bố du kích và tự sát của Hamas và Thánh chiến Hồi giáo.

Ami Ayalon, người đứng đầu Shin Bet vào nửa cuối những năm 1990, cho biết: “Không bên nào hiểu được ý nghĩa yêu cầu của bên kia, vì vậy cuối cùng mọi chuyện diễn ra khiến cả hai bên đều cảm thấy bị lừa dối, với mức độ chính đáng cao. Chúng tôi không nhận được an ninh và họ không nhận được một nhà nước.

Những nỗ lực giải quyết các cuộc xung đột ở biên giới phía bắc của Israel đã không thành công nữa. Ngoại trưởng Christopher làm trung gian giữa Israel và Syria, với mục tiêu đạt được một thỏa thuận hòa bình, theo đó Israel sẽ rút khỏi Cao nguyên Golan và có lẽ khỏi cả Lebanon, trong khi Syria sẽ nỗ lực ngăn chặn các hành động của Hezbollah chống lại Israel. Nhưng không có bước đột phá đáng kể đã được thực hiện. Hezbollah, được khuyến khích bởi người Syria, những người đang cố gắng gây áp lực lên Israel, tiếp tục gây thương vong cho lực lượng IDF ở Lebanon.

Hiện trạng trong Khu vực An ninh Liban đang trở nên mỏng manh đối với người Israel. Các chỉ huy chiến trường của IDF đã rất tức giận, yêu cầu họ được tự do hành động. Nổi bật nhất trong số các chỉ huy này là Chuẩn tướng Erez Gerstein, một người đàn ông vạm vỡ với đủ sức lôi cuốn và tự tin khiến nhiều người coi ông là một tham mưu trưởng tương lai. Gerstein nhìn thấy những điểm tương đồng giữa miền nam Liban và Việt Nam, chủ yếu là về những bài học rút ra từ những sai lầm của Mỹ. Ông nói: “Chúng tôi ngồi trong pháo đài gãi háng thay vì ra ngoài, suy nghĩ như họ [Hezbollah], tấn công họ ở nơi họ không ngờ tới và giết chết chỉ huy của họ.

Quân SLA cũng không hài lòng, cảm thấy mình như bia đỡ đạn, bị ngăn cản chống trả lại. Aql al-Hashem, phó chỉ huy lực lượng dân quân, trong nhiều năm đã cầu xin Israel ít nhất hãy nhắm mục tiêu vào các sĩ quan Hezbollah.

Những lời kêu gọi này đã không rơi vào tai điếc. Vào ngày 1 tháng 1 năm 1995, Amnon Lipkin-Shahak kế nhiệm Ehud Barak làm tham mưu trưởng. Quyết tâm thoát khỏi cái bóng của người tiền nhiệm, ông quyết định thay đổi chính sách ở Liban. Từ giờ trở đi, đó sẽ là một cuộc chiến và Hezbollah sẽ bị coi là kẻ thù chính thức. Ông ta cần các nguồn lực: nhân sự có thể thu thập thông tin tình báo và các đội hoạt động đặc biệt có kỹ năng phá hoại và ám sát.

Lipkin-Shahak và người đứng đầu Bộ Tư lệnh phương Bắc, Thiếu tướng Amiram Levin, một trong những chuyên gia hàng đầu của IDF về chiến tranh biệt kích, đã nhanh chóng tổ chức một đơn vị biệt kích mới, được gọi là Egoz (tiếng Do Thái có nghĩa là “Quả hạch”), để tiến hành chiến tranh phản du kích chống lại Hezbollah. . Một trong những chỉ huy đầu tiên của nó, Moshe Tamir, giải thích rằng “phần lớn các chiến thuật mà tôi đã phát triển trong đơn vị Egoz… đến từ những cuốn sách do Quân đội Anh biên soạn về chiến đấu ở dãy Himalaya, ở Đông Dương. Ngoài ra, kinh nghiệm của người Mỹ ở Việt Nam, đặc biệt là ở cấp thấp hơn, rất bổ ích.” Giống như các sĩ quan của lực lượng Anh, Mỹ và Pháp ở Algeria, Tamir, Gerstein và các đồng nghiệp của họ tin rằng nếu họ được cung cấp đầy đủ nguồn lực, thời gian và sự hỗ trợ từ hậu phương thì có thể đánh bại Hezbollah.

Egoz bắt đầu tiến hành các cuộc phục kích và đột kích bên trong Lebanon, tại những khu vực mà Hezbollah cảm thấy an toàn, khiến dân quân bất ngờ và giết chết một số lượng lớn chúng. Một trong những người thiệt mạng là Hadi Nasrallah, con trai của thủ lĩnh phong trào.

Levin đã tham gia Chiến dịch Mùa xuân Tuổi trẻ, và anh thấy tầm quan trọng to lớn của các cuộc tấn công có mục tiêu chống lại các chỉ huy của Hezbollah. Ronen Cohen, người vừa trở thành trưởng phòng Lebanon trong bộ phận tình báo của Bộ Tư lệnh Phương Bắc, đã phải áp dụng chính sách mới. Cả hai quyết định tập trung tiêu diệt các sĩ quan dân quân cấp trung, chỉ huy khu vực ở miền nam Lebanon chứ không phải các quan chức cấp cao nhất. Levin tin rằng Hezbollah phân biệt giữa các hoạt động nhắm vào một trong những thủ lĩnh của nó hoặc trung tâm hoạt động của nó ở Beirut và chiến tranh chiến thuật thuộc loại đang được tiến hành ở miền nam Liban. Cái trước sẽ gây ra phản ứng cực đoan, có lẽ ngay cả bên ngoài Trung Đông, trong khi phản ứng đối với cái sau sẽ bị hạn chế về phạm vi và chỉ giới hạn ở Lebanon và miền bắc Israel.

Cho đến thời điểm này, Mossad đã thực hiện tất cả các vụ giết người có mục tiêu bên ngoài Israel, trong khi nhiều lắm IDF chỉ đóng vai trò yểm trợ. Nhưng Mossad không coi Hezbollah là vấn đề biên giới mà IDF phải đối phó, và ngay cả khi họ đã thay đổi thứ tự ưu tiên, tổ chức này gần như không có khả năng hoạt động tấn công ở Lebanon. “Tóm lại,” Cohen nói, “tôi thấy rõ ràng rằng nếu chúng tôi muốn tấn công các mục tiêu chất lượng của Hezbollah thì chúng tôi, IDF, sẽ phải tự mình làm điều đó.”

Cuộc tấn công vào Mussawi, mặc dù có sai sót về mặt chiến lược, nhưng theo Cohen dường như là một mô hình chiến thuật tốt: Xác định mục tiêu bằng máy bay không người lái, đánh dấu mục tiêu bằng tia laser, sau đó bắn tên lửa. Đó là một phương pháp rẻ tiền, hiệu quả.

Tình báo của Bộ chỉ huy phương Bắc đã chọn một mục tiêu, một người đàn ông tên là Rida Yassin, hay còn được biết đến với cái tên Abu-Ali Rida, chỉ huy của Hezbollah ở khu vực Nabatieh, sống ở làng Zawtar al-Charkiyeh. Là một chỉ huy cấp trung ở miền nam Lebanon, Rida hoàn toàn phù hợp với tiêu chuẩn và y có thể tiếp cận được trong khi các chỉ huy khác có thâm niên tương tự không thể được.

Sau hai tuần theo dõi, Cohen đã thu thập đủ thông tin về Rida, người có mật danh là Tổ Ong vàng, để lên kế hoạch cho một chiến dịch. Mỗi tuần một lần, Rida đến dự cuộc họp của các nhân viên cấp cao của Hezbollah ở Beirut, trở về vào lúc tối muộn, sau đó lái xe đến văn phòng của mình vào khoảng 8:30 sáng hôm sau. Kế hoạch ban đầu kêu gọi một đặc vụ đứng ra theo dõi vào thời điểm đó để chắc chắn rằng Rida đã lên xe của y và không có ai khác đi cùng. Sau khi điều đó được xác nhận, một máy bay không người lái sẽ theo dõi y cho đến khi y rời khỏi làng, sau đó xác định chiếc xe bằng tia laser để trực thăng Apache bắn tên lửa.

Chiến dịch Tổ Ong vàng, được quản lý từ phòng tác chiến của Bộ chỉ huy phương Bắc, gần như bị đình chỉ. Vào ngày 30 tháng 3 năm 1995, đặc vụ cắm gần nhà Rida đã rất ngạc nhiên khi thấy bãi đậu xe của Rida trống không. Anh ta không thể ở đó lâu mà không gây nghi ngờ, nên phải rời đi. Nhưng máy bay không người lái vẫn ở trên bầu trời phía trên, truyền hình ảnh từ xa cho đến khi màn hình nhìn thấy xe của Rida trở về nhà. Có người xuống hầm đi vào nhà, nhưng Levin, Cohen và cấp dưới của họ trong hầm chỉ huy không nhìn thấy mặt. Họ cũng không thể xác định được người đã rời khỏi nhà một giờ sau đó, khởi động xe và lái ra khỏi làng, băng qua sông Litani và di chuyển về phía nam đến Nabatieh. Tình thế tiến thoái lưỡng nan đã rõ ràng: Ai là người đang lái chiếc xe ? Đó là Rida hay một trong những đứa con của y? Có nên ra lệnh bắn tên lửa?

Levin đánh bạc. Anh ta bảo viên phi công Apache khai hỏa.

Khoảng ba giờ sau, các mạng vô tuyến của Hezbollah bùng nổ với các thông tin về vụ giết người. Rida, và chỉ Rida, đã ở trong xe. Trong cuộc trò chuyện trên máy truyền tin, các giám sát viên của Israel có thể nghe thấy rằng người của Mughniyeh đang hoang mang, sự tự tin của họ bị suy giảm. Một chỉ huy của họ đã bị ám sát từ xa, được đánh dấu bởi một robot bay im lặng và vô hình. Đây chỉ là lần thứ hai một máy bay không người lái được sử dụng để giết một mục tiêu.

Nasrallah thề sẽ trả thù, và Hezbollah một lần nữa đáp trả bằng một loạt tên lửa vào miền bắc Israel. Một thanh niên 17 tuổi đang chạy bộ trên bãi biển đã không nghe thấy cảnh báo và thiệt mạng vì một cú đâm trực diện. Tuy nhiên, Hezbollah, đúng như Levin và Cohen đã dự đoán, coi vụ việc là vấn đề địa phương và không cố gắng trả thù cho việc Rida bị giết bên ngoài Trung Đông.

Chiến dịch Tổ Ong vàng là mô hình cho các cuộc tấn công bổ sung vào các sĩ quan cấp trung khác. Nhưng cách thức Tổ Ong vàng không phải là cách thức duy nhất được sử dụng. Trong những trường hợp khác, Egoz hoặc một đơn vị khác di chuyển vào ban đêm và đặt một quả bom trong ô tô của mục tiêu hoặc dọc theo tuyến đường dự kiến của y, sau đó quả bom này sẽ được kích nổ từ xa bằng máy bay hoặc đài quan sát trên mặt đất.

Trong khi đó, Levin và Cohen đang tái cấu trúc mạng lưới chỉ huy và kiểm soát của các vụ giết người có mục tiêu—người quyết định mục tiêu và người đưa ra mệnh lệnh rashai (cho phép giao tranh) cuối cùng. Đây là một vấn đề quan trọng. Từ trước đến nay, tất cả các Trang Đỏ để “xử lý âm tính” đều phải được báo cáo cho VARASH, ủy ban gồm những người đứng đầu các cơ quan tình báo, do giám đốc Mossad làm chủ tịch. Sau đó, chúng phải được phê duyệt ở cấp dân sự cao nhất, được ký bởi chính thủ tướng, và ông thường mời các bộ trưởng khác tham gia trước khi đưa ra quyết định.

Do rủi ro cao về hỗn loạn ngoại giao sinh ra trong trường hợp thất bại, mọi Trang Đỏ đều cần cân nhắc và tốn rất nhiều thời gian, và nó thường kết thúc bằng sự phủ quyết.

Tuy nhiên, Levin và Cohen đã tránh được quá trình đó thông qua việc sử dụng ngữ nghĩa một cách thông minh. Ở Lebanon, một vụ giết người có mục tiêu không còn là một vụ ám sát nữa—đó là một “sự đánh chặn”. Rõ ràng là những thứ đó không cần phải xem xét kỹ lưỡng như vậy, mặc dù tất nhiên vẫn cần phải có sự cho phép của tham mưu trưởng.

Vào thời điểm đó, cách giải quyết tránh né này của hệ thống không được coi là gây phiền toái. Rabin, người từng là thủ tướng và bộ trưởng quốc phòng, rất tin cậy tham mưu trưởng Lipkin-Shahak và hài lòng với việc được thông báo trong cuộc họp hàng tuần về các hoạt động và xuất kích tại văn phòng bộ trưởng quốc phòng.

Tuy nhiên, “một tiền lệ đã được tạo ra,” một cựu sĩ quan Bộ chỉ huy phương Bắc cho biết, “theo đó hoạt động ám sát được gọi một cái tên khác để nó tuân theo một giao thức ra quyết định khác, nhằm cho phép cấp dưới có quyền chấp thuận nó. ” Nói cách khác, giết một người không còn cần sự tán thành của thủ tướng.

Không có nghi ngờ gì các thủ tục mới đã phát huy hiệu quả. Sau nhiều năm thất vọng trong Khu vực An ninh, IDF đã xây dựng một hệ thống tiêu diệt mục tiêu hoàn chỉnh, nhanh chóng thu thập thông tin tình báo và biến nó thành các chiến dịch. Trong hai năm rưỡi, các đội IDF đã thực hiện 27 chiến dịch tiêu diệt mục tiêu, chủ yếu là chống lại các nhân viên của Hezbollah, 21 trong số đó đã thành công.

TRONG KHI LEVIN VÀ COHEN đang viết lại các giao thức ám sát trong Khu vực An ninh, các cơ quan tình báo của Israel đang tìm cách thực hiện hai Trang Đỏ mà Rabin đã ký vào đầu năm 1995.

Buổi tối sau vụ tấn công khủng bố ở Beit Lid, khi hai kẻ đánh bom tự sát giết chết 21 binh sĩ và một thường dân đang đợi ở trạm xe buýt, tình báo Israel đã biết ai chịu trách nhiệm và do đó, ai sẽ bị ám sát: Fathi Shaqaqi, thủ lĩnh của cuộc thánh chiến Hồi giáo Palestine. Tổ chức của y đã phát triển từ hạt nhân gồm các sinh viên Palestine học y khoa vào những năm 1970 ở Ai Cập, nhóm hoạt động chính trị tại Đại học Zagazig, một điểm nóng của chủ nghĩa cuồng tín Hồi giáo. Sau một thời gian ngắn làm bác sĩ nhi khoa ở Dải Gaza, Shaqaqi thành lập một tổ chức nhỏ và bí mật, theo một cách nào đó là đối thủ cạnh tranh với Hamas của Sheikh Yassin. Shaqaqi khác với Hamas về hệ tư tưởng ở chỗ y tin rằng thánh chiến phải được ưu tiên hơn cải cách xã hội, trong khi Hamas thì cống hiến như nhau cho cả hai. Nhóm liên kết xung quanh Shaqaqi chỉ có một chức năng: chống khủng bố Israel.

Shaqaqi đã ra vào các nhà tù của Israel trong ba năm, cho đến khi cuối cùng y bị trục xuất khỏi Gaza đến Lebanon vào năm 1988. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đã bảo vệ y và sắp xếp cho phép y biến Damascus thành căn cứ của mình, cung cấp cho y tiền và vũ khí. Trong một thời gian ngắn, tổ chức của y hoạt động dưới sự bảo trợ của người Iran, và PIJ đã sớm tiến hành một loạt các cuộc tấn công khủng bố. Vụ tồi tệ nhất trong số này là một vụ nổ súng được tổ chức tốt tấn công một chiếc xe buýt chở khách du lịch Israel ở Ai Cập, cách Cairo khoảng 30 dặm về phía đông, vào tháng 2 năm 1990. Chín hành khách Israel và hai người Ai Cập thiệt mạng và 19 người bị thương. Sau thành công của Hamas với khủng bố tự sát, người Iran đã bật đèn xanh cho Shaqaqi để bắt đầu thực hiện các loại tấn công đó. Các vụ đánh bom Beit Lid của PIJ là đỉnh điểm của chiến dịch này.

Bốn ngày sau vụ đánh bom liều chết, Shaqaqi trả lời phỏng vấn phóng viên Lara Marlowe của tạp chí Time tại văn phòng ở Damascus. Shaqaqi không thừa nhận rằng mình đã trực tiếp tham gia vào vụ tấn công, nhưng y kể chi tiết cách nó được lên kế hoạch, mỉm cười và cười khúc khích trong suốt cuộc phỏng vấn, rõ ràng là rất hài lòng khi 22 người Israel đã chết.

Đến lúc đó, chữ ký của Rabin trên lệnh tử hình Shaqaqi đã khô mực được ba ngày. Nhưng thứ tự này là một thứ rất bất thường. Trên thực tế, đó là Trang Đỏ đầu tiên mà Rabin đã ký kể từ khi trở thành thủ tướng. Vào thời điểm đó, hiệp ước với PLO và việc Arafat thành lập Chính quyền Palestine đã khiến nhiều người Israel kết luận rằng cuộc chiến với người Palestine – các vụ đánh bom, các cuộc tấn công khủng bố, các vụ ám sát và bắt cóc trên khắp thế giới – đã kết thúc. Mossad coi những kẻ khủng bố tự sát là vấn đề nội bộ, thuộc thẩm quyền của Shin Bet, và có một số người thậm chí còn đề xuất cắt giảm một nửa bộ phận chống khủng bố của Mossad.

Hơn nữa, Fathi Shaqaqi là một nhà lãnh đạo Palestine được nhiều người ngưỡng mộ ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Quyết định loại bỏ y, bất chấp nguy cơ đi kèm với phản ứng nổi loạn từ người Palestine, là dấu hiệu cho thấy Rabin đau đớn thừa nhận rằng cuộc chiến với người Palestine vẫn còn lâu mới kết thúc.

Thật vậy, cuộc tấn công khủng bố tại Beit Lid đã dẫn đến một sự thay đổi trong cách nhìn nhận của Thủ tướng Rabin về an ninh của Israel. Sau đó, Rabin bắt đầu định nghĩa khủng bố theo cách khác: từ “ong đốt” đến “mối đe dọa chiến lược”. Cho đến lúc đó, cụm từ “mối đe dọa chiến lược” đã được dành riêng cho các động thái quân sự toàn diện của kẻ thù gây nguy hiểm cho phần lớn dân số Israel và lãnh thổ của họ hoặc có thể dẫn đến sự hủy diệt của nhà nước, chẳng hạn như sự tấn công bất ngờ của quân đội Ả Rập vào tháng 10 năm 1973, hoặc khả năng Saddam Hussein có được vũ khí hạt nhân. “Lý do Rabin thay đổi định nghĩa – điều mà tôi hoàn toàn đồng ý,” Carmi Gillon, phó giám đốc Shin Bet vào thời điểm đó, nói, “xuất phát từ thực tế là khủng bố đã thành công trong việc khiến một chính phủ có chủ quyền thay đổi quyết định hoặc trì hoãn việc thực hiện chúng dưới ảnh hưởng của các cuộc tấn công khủng bố trên đường phố Israel.”

Bất chấp sự thay đổi này trong cách tiếp cận và nhận thức về mối đe dọa, việc thực hiện Trang đỏ đối với Shaqaqi vẫn là một hoạt động cẩn trọng và phải mất nhiều tháng giám sát.

Các đặc vụ của Mossad có thể nghe lén điện thoại ở nhà và văn phòng của Shaqaqi, nhưng giết y ở Damascus là điều không lý tưởng. Hoạt động ở Syria là nguy hiểm về thể chất và cũng rủi ro về mặt chính trị: Uri Sagie, người đứng đầu AMAN vào thời điểm đó, nói với Rabin rằng một hoạt động như vậy sẽ gây hại cho các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra giữa Israel và Syria, dưới sự bảo trợ của Mỹ.

Nhưng tiêu diệt Shaqaqi bên ngoài lãnh thổ Syria cũng không phải là vấn đề đơn giản. Shaqaqi biết mình đang gặp nguy hiểm, và khi y đi du lịch, y chỉ đến các quốc gia Ả Rập khác hoặc Iran – những nơi khó thâm nhập không kém đối với các sát thủ Israel. Trong gần sáu tháng, Caesarea của Mossad đã cố gắng xác định thời gian và địa điểm có thể tổ chức một cuộc tấn công. Sau đó, vào ngày 9 tháng 4, áp lực lên Mossad tăng lên: Một quả bom xe do một tên khủng bố liều chết PIJ điều khiển đã phát nổ bên cạnh một chiếc xe buýt của Israel ở Dải Gaza, giết chết 7 binh sĩ và Alisa Michelle Flatow, một sinh viên 20 tuổi đến từ West Orange, New Jersey, Mỹ, Hơn ba mươi người bị thương. Một thời gian ngắn sau đó, một vụ đánh bom xe khác làm 12 người bị thương. “Hãy tìm một giải pháp,” Rabin nói với Giám đốc Shabtai Shavit. “Chúng ta phải đóng đinh tên này.”

Một tháng sau, Mossad đưa ra một đề xuất, mặc dù nó cũng lập tức gây ra sự phản đối ngay. Giống như Mùa xuân Tuổi trẻ, năm 1973, và cuộc tấn công vào Abu Jihad ở Tunis, năm 1988, Mossad kêu gọi IDF mở rộng hỗ trợ lực lượng vì không thể tự mình thực hiện.

Tham mưu trưởng Lipkin-Shahak, người mà mối quan hệ với Shavit vốn đã lung lay, về nguyên tắc không phản đối việc giết Shaqaqi, nhưng ông tin rằng Mossad có thể tự mình làm điều đó và không cần phải dính líu đến nhân viên IDF trong một chiến dịch quá cách xa biên giới Israel. Một cuộc tranh cãi lớn tiếng giữa hai người đã nổ ra trước sự chứng kiến của Rabin, cho đến khi ông ta bảo họ im lặng và quyết định có lợi cho Shavit.

Giám sát đã chỉ ra rằng Shaqaqi thường xuyên liên lạc với Muammar Qaddafi – người đã cấp cho chiến binh thánh chiến hộ chiếu Libya dưới cái tên Ibrahim Shawish – và y thường xuyên đến thăm nhà độc tài Libya, một mình hoặc cùng với những tên khủng bố hàng đầu khác. Vào thời điểm đó, Libya đang bị quốc tế trừng phạt nghiêm ngặt vì liên quan đến khủng bố và hầu hết các hãng hàng không đều không bay đến đó. Vì vậy, Shaqaqi sẽ bay từ Beirut hoặc Damascus đến Malta rồi đến Tunis, nơi y sẽ thuê một chiếc ô tô sang trọng, thường là BMW hoặc Jaguar, và tự mình lái 480 dặm đến Tripoli.

Một quả bom dọc theo đường cao tốc hoang vắng có vẻ lý tưởng, và vào tháng 6, một đội biệt kích hải quân Đội tàu 13 đã đổ bộ lên một bãi biển của Tunisia và đi bộ về phía đường chính, chân nhấn chìm trong cát mềm dưới sức nặng của bốn thùng, mỗi thùng chứa đầy 450 cân thuốc nổ. Chúng được đặt trên những thanh hơp kim vonfram đặc biệt, chắc chắn nhưng linh hoạt, có thể được bốn người lính vạm vỡ khiêng qua cồn cát đến đường cao tốc Tunis-Tripoli. Kế hoạch yêu cầu những lính biệt kích đào một cái hố bên cạnh con đường, nơi ít xe cộ qua lại và chôn quả bom khổng lồ vào đó. Trong khi đó, các đặc vụ của Caesarea sẽ theo dõi Shaqaqi khi y thuê một chiếc xe ở Tunis và gắn vào đó một bộ phát tín hiệu, hay “pinger”, theo thuật ngữ thương mại, truyền tín hiệu đặc biệt mạnh. Thiết bị này sẽ kích hoạt thiết bị kích nổ của quả bom khi chiếc ô tô chạy ngang qua, thổi bay nó và người lái nó ra thành từng mảnh.

“Hầu như không ai từng sử dụng con đường này,” một trong những nhà hoạch định Caesarea cho biết trong cuộc họp cuối cùng, “vì vậy có khả năng rất, rất cao là mục tiêu sẽ đến thế giới bên kia một mình, và sẽ mất rất lâu trước khi có người nhận ra chuyện gì đã xảy ra, và nhiều giờ nữa trước khi một số nhóm tìm kiếm hoặc điều tra viên hiện trường vụ án đến thực địa.”

Ngày 4 tháng 6 năm 1995, tín hiệu đến: Shaqaqi đã đặt chỗ cho chuyến bay tới Malta một tuần sau đó. Chiến dịch ám sát bắt đầu. Hai tàu tên lửa của Hải quân Israel ra khơi từ Haifa, chở đầy thiết bị và lính biệt kích hải quân, dưới sự chỉ huy của Yoav Galant, chỉ huy Đội tàu 13. Phải mất hai ngày rưỡi để đi hết quãng đường 1.200 dặm, trước khi thả neo cách bờ biển một khoảng cách an toàn tại điểm nơi biên giới giữa Tunisia và Libya gặp Địa Trung Hải. Ami Ayalon, hiện là tư lệnh hải quân, chỉ đạo chiến dịch từ xa.

Đã bảy năm kể từ khi Galant lãnh đạo đội biệt kích hải quân đổ bộ một đơn vị Sayeret Matkal lên bãi biển Tunisia trên đường tiêu diệt Abu Jihad. Bây giờ IDF đã được trang bị công nghệ tiên tiến hơn nhiều. Trên một màn hình khổng lồ trong Hầm, Ayalon nhìn thấy các dấu hiệu chính xác, theo thời gian thực về vị trí của tất cả các lực lượng liên quan.

Tiến hành trên những chiếc xuồng cao su cực kỳ chắc chắn, các biệt kích đổ bộ cách thị trấn ven biển Sabratha của Libya khoảng 6 dặm về phía tây.

“Di chuyển qua những đụn cát đó rất khó khăn,” một trong những người lính biệt kích nói, “mỗi người chúng tôi phải nắm chặt đầu một cây sào và cố gắng không bị lún xuống cát và đổ mồ hôi mẹ, mồ hôi con. Tôi vẫn còn nhớ đụn cát vàng, sạch tinh hoàn hảo. Tôi nghĩ rằng trong một tình huống khác, tôi sẽ rất vui khi nằm dài trên đó gần biển xanh và tắm nắng. Nhưng không phải ngày hôm đó. Trời đã bắt đầu sáng, và chúng tôi phải nhanh chóng hoàn thành việc chôn bom. Chúng tôi tiếp tục di chuyển cho đến khi đột nhiên nghe thấy trên tai nghe của mình tiếng la ‘Dừng lại ngay!’ từ đội tiền phương của lực lượng. Chẳng mấy chốc chúng tôi đã nhận ra lý do tại sao.”

Hóa ra là mặc dù thông tin tình báo của người Israel về các dịch chuyển của Shaqaqi là chính xác, họ đã không lường trước được một cuộc đua ô tô từ Ma-rốc đến Ai Cập đang diễn ra ngay lúc đó. Một số tài xế lên đường cùng lúc với toán biệt kích và quyết định nghỉ ngơi. Họ cụng ly và trò chuyện ầm ĩ bằng tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Pháp, vừa cười vừa nguyền rủa cát đang chui vào động cơ của họ. Galant đã tham khảo ý kiến của Ayalon. Nguy cơ bị phát hiện bởi nhóm tay đua đang tăng lên từng phút. (“Một trong số họ có thể bước sang một bên để tè hoặc tệ hơn, làm chuyện đó ngay trên đầu chúng ta,” Galant truyền tin.) Ngoài ra, không rõ họ sẽ ở lại vị trí đó bao lâu nữa hoặc liệu có nhiều xe ô tô hơn sẽ xuất hiện hay không trên đường. Điều này có nghĩa là ngay cả khi quả bom được gài đặt và kích nổ bởi xe của Shaqaqi vào tối hôm đó, thì “những kẻ vô tội không phải người Ả Rập” vẫn có thể bị hại. Ayalon ra lệnh cho toán biệt kích rút lui. Nguy cơ giết hại một thường dân hoặc nhiều thường dân là quá cao và chiến dịch đã bị hủy bỏ.

Bốn tháng bực bội nữa trôi qua. Cuối cùng, vào giữa tháng 10, Mossad đã có một khoảng thời gian nghỉ ngơi cho phép họ tự mình thực hiện vụ tấn công mà không cần bất kỳ hoạt động phối hợp phức tạp nào với IDF.

Điện thoại, vẫn còn được nghe lén, đổ chuông trong văn phòng của Shaqaqi ở Damascus. Trên đường dây là một phụ tá của Qaddafi, mời y đến dự một hội nghị, ở Libya, với một số người đứng đầu các tổ chức du kích Ả Rập. Shaqaqi cho biết mình sẽ không tham dự. Nhưng sau đó Mossad biết được rằng Said Mussa al-Muragha—Abu Mussa—thủ lĩnh một phe Palestine cực đoan đã nổi dậy chống lại Arafat và rời bỏ PLO, hiện đang đóng tại Damascus và hoạt động dưới sự bảo vệ của Syria, sẽ ở đó. Abu Mussa cũng từng là đối thủ của Shaqaqi.

Mishka Ben-David, sĩ quan tình báo của Caesarea, nói trong một cuộc họp được triệu tập để thảo luận về chủ đề này tại Trụ sở Mossad: “Nếu Abu Mussa đi họp, khách hàng của chúng ta sẽ không thể lánh mặt. “Bảo mọi người chuẩn bị đi.”

Không rõ cuối cùng Shaqaqi sẽ quyết định điều gì. Nhưng Mossad lý luận rằng nếu y đi, y có thể dễ bị tổn thương trong thời gian dừng chân ở Malta, hoặc xa hơn trên đường bộ đến Libya.

Vài tháng trước đó, “Jerry” đã được bổ nhiệm làm chỉ huy của đơn vị tiêu diệt mục tiêu. Không được các đồng nghiệp ở Mossad đặc biệt yêu thích, Jerry là một người ít nói, từng thực hiện nghĩa vụ quân sự trong một đơn vị lặn hải quân đặc biệt. Anh đã từng là thành viên của biệt đội đã loại bỏ Gerald Bull và Ataf Bseiso, và anh tin rằng vị trí mới này sẽ nâng anh lên trong hàng ngũ Mossad hướng tới điều anh thực sự mong muốn: trở thành người đứng đầu Caesarea. “Tôi muốn ngồi vào chiếc ghế của Mike Harari,” anh nói với một người bạn. Khi đó, việc giết Shaqaqi là vấn đề của cả lợi ích quốc gia và tham vọng cá nhân.

Vào ngày 22 tháng 10, Jerry và nhóm của anh ấy đến Malta và đợi ở sân bay, kiểm tra các hành khách đến. Sau khi một vài chuyến bay hạ cánh, Jerry gọi điện cho các đối tác của mình và Mossad ở Tel Aviv. “Có ai đó đang ngồi ở bên này,” anh nói. “Tôi sẽ kiểm tra anh ta.” Căng thẳng gắn kết. Một phút sau, anh ấy quay lại trên sóng: “Tôi nghĩ chúng ta đã có ID. Anh ta đội tóc giả, nhưng có khả năng cao anh ta là người của chúng ta.”

Shaqaqi không hề rời sân bay mà lên chuyến bay tiếp theo tới Tunis. Tuy nhiên, Mossad biết rằng y thường ở một hoặc hai ngày tại khách sạn Diplomat, tại thị trấn nghỉ mát Sliema của Malta, trên đường đến Libya hoặc trên đường trở về. Vì vậy, khả năng cao là nếu họ đợi vài ngày, Shaqaqi sẽ dễ bị tổn thương.

Shaqaqi lại hạ cánh xuống Malta vào sáng 26/10 sau khi dự hội nghị. Y bị một đặc vụ Lưỡi Lê truy tìm và phát hiện tại sân bay, và đến 10 giờ sáng. hai đặc vụ đã được bố trí ở sảnh của The Diplomat. Shaqaqi đến bằng taxi và nhận phòng một đêm. Y tự mang hành lý lên phòng, không để người gác cổng làm việc đó thay mình. Một trong những người Israel đi theo y và thấy y bước vào phòng 616.

Malta yên tĩnh và đông đúc khách du lịch được coi là một “quốc gia cơ bản” mà ở đó không đặc biệt nguy hiểm để hoạt động, và do đó, chính Jerry sẽ quyết định cách thức thực hiện cú đánh. Jerry triệu tập nhóm của mình đến góc phố bên ngoài khách sạn và thông báo cho họ.

Lúc 11:30 sáng, Shaqaqi rời khách sạn, rẽ trái và tản bộ xuống phố, tận hưởng thời tiết dễ chịu. Y đi vào một cửa hàng Marks & Spencer, và một đặc vụ theo dõi y, thấy y mua một chiếc áo sơ mi ở đó và sau đó mua ba chiếc nữa ở một cửa hàng khác. Jerry đang đứng bên kia đường. Khi nhìn thấy Shaqaqi bước ra, anh thì thầm hai từ vào micrô của bộ đàm trong tay áo: “Bánh sữa mật ong.” Mật khẩu cho hành động.

Shaqaqi không nhận thấy điều gì bất thường và y tiếp tục chuyến dạo chơi của mình. Y không chú ý đến chiếc xe máy Yamaha bắt đầu chạy về phía mình lúc 1:15, cho đến khi nó tiến lại gần y rất chậm. Rồi, khi Shaqaqi đứng một mình trên vỉa hè, người ngồi sau xe máy rút ra một khẩu súng lục có gắn ống hãm thanh. Anh ta bắn Shaqaqi hai phát vào đầu và sau khi y ngã xuống, một phát nữa vào gáy y. Khẩu súng lục được trang bị một chiếc túi nhỏ để thu gom vỏ đạn, khiến các nhà điều tra hiện trường vụ án của lực lượng cảnh sát Malta không phải làm việc nhiều.

Chiếc mô tô phóng đi, và hai chiếc ô tô thuê đón những người còn lại trong đội.

Họ tập trung tại một bãi biển gần đó, nơi một chiếc thuyền cao tốc do ba lính biệt kích, mặc quần áo dân sự và trông giống như ba khách du lịch tầm thường, đón họ và đưa họ đến một tàu tên lửa của Hải quân Israel đang đợi ngoài khơi xa. Ngày hôm sau, cảnh sát Malta tìm thấy chiếc xe máy trên bãi biển.

TRONG KHI THAY ĐỔI CÁCH tiếp cận với mối đe dọa khủng bố sau cuộc tấn công ở Beit Lid, Rabin cũng đã ra lệnh thu thập thông tin tình báo về các nhà lãnh đạo của Hamas, trước hết tập trung vào Yahya Ayyash, “Kỹ sư”, người đã được đào tạo khi sống lưu vong. và du nhập các vụ đánh bom liều chết vào Israel vào mùa xuân năm 1993. Trong các năm 1994 và 95, Ayyash chịu trách nhiệm về 9 vụ tấn công liều chết, trong đó 56 người thiệt mạng và 387 người bị thương. Dư luận Israel xôn xao trước cảnh tượng máu đổ và những thi thể cháy đen trên xe buýt. Rabin biết mình phải làm điều gì đó nên đã ký Trang đỏ xử tử Ayyash.

Điều này cũng rất bất thường. Ayyash điều hành những kẻ khủng bố tự sát từ bên trong Bờ Tây và Gaza, những vùng lãnh thổ nằm dưới sự kiểm soát của Chính quyền Palestine. Đó là thẩm quyền của Palestine, và họ phải bắt giữ anh ta và người của anh ta. Vào thời điểm đó Israel và Palestine đang đàm phán các giai đoạn tiếp theo của Hiệp định Oslo nên hoạt động bên trong lãnh thổ của họ sẽ bị coi là vi phạm thỏa thuận hòa bình và có thể trở thành một cuộc khủng hoảng chính trị.

Rabin đã nhiều lần yêu cầu chủ tịch PLO phải hành động kiên quyết và dứt khoát để phá vỡ các vụ đánh bom liều chết. Một trong những quan chức tình báo có mặt với Rabin trong cuộc nói chuyện qua điện thoại với Arafat nhớ rằng ông ta đã quở trách Arafat gay gắt. Khi đặt điện thoại xuống, Rabin “đỏ mặt,” phàn nàn rằng Arafat và người của ông ta chẳng làm gì cả để kiềm chế Hamas và PIJ.

Về phần mình, Arafat phủ nhận việc người Palestine thậm chí còn đứng đằng sau các vụ tấn công. Là một người theo thuyết âm mưu nổi tiếng, Arafat có lời giải thích hoàn toàn vô căn cứ của riêng mình. Ông nói: “Một tổ chức bí mật của Israel có tên là OAS, hoạt động bên trong Shin Bet và hợp tác với Hamas và Thánh chiến Hồi giáo, với mục đích phá vỡ tiến trình hòa bình, đứng sau các cuộc tấn công này và nhiều vụ khác.”

Đến đầu năm 1995, người Israel nhận ra rằng bất kỳ hy vọng nào mà họ ấp ủ về việc Chính quyền Palestine sẽ tự mình ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố đều rất phi thực tế. “Cùng với tất cả các cuộc tiếp xúc, đàm phán, yêu cầu và đòi hỏi mà chúng tôi đưa ra với người Palestine, cuối cùng chúng tôi quyết định rằng chúng tôi sẽ chỉ dựa vào chính mình và nỗ lực hết sức để chống khủng bố,” Gillon nói.

Tình cờ, cùng lúc hai kẻ đánh bom liều chết tấn công Beit Lid, vào ngày 22 tháng 1, thủ lĩnh Shin Bet Yaakov Peri triệu tập Yisrael Hasson và đề nghị ông trở thành người đứng đầu cơ quan chỉ huy trung tâm, cơ quan bao trùm toàn bộ Bờ Tây.

Hasson, một trong những đặc vụ giàu kinh nghiệm nhất của Shin Bet, cho biết ông sẽ chỉ đồng ý nếu cơ quan này thay đổi hoàn toàn cách xử lý Yahya Ayyash.

“Nếu ngài nghĩ,” Hasson nói với Peri, “rằng đó là một vấn đề địa phương đối với viên chức hành chính của Rafat [ngôi làng nơi Ayyash được sinh ra], thì ngài đang mắc một sai lầm lớn. Người đàn ông này đang làm trật bánh tiến trình chính trị. Cách duy nhất để bắt được hắn là toàn bộ cơ quan và từng thành viên thức dậy vào buổi sáng và tự hỏi: ‘Hôm nay mình có thể làm gì để bắt được Yahya Ayyash?’”

Peri hỏi ông muốn gì.

“Tôi muốn có trách nhiệm tối cao, hơn tất cả các nhân tố khác trong cơ quan, để xử lý anh ta,” Hasson nói.

Peri, bản thân là một người điều hành các đặc vụ lành nghề, biết cách làm cho mọi người cảm thấy hài lòng, đã mỉm cười đáp lại: “Tôi xin bổ nhiệm bạn làm người đứng đầu cơ quan phụ trách các vấn đề của Yahya Ayyash.”

Hasson nói: “Vì vậy, tôi muốn một lời hứa rằng ngài không thể bác bỏ tôi và rằng bất kỳ quyết định nào của tôi về chủ đề này là quyết định cuối cùng.

Peri tự tin rằng mình có thể thuyết phục Rabin ký vào Trang đỏ chống lại Ayyash, nhưng ông ta cũng đủ tinh vi để tránh xa các quả mìn của tổ chức, và ông chỉ trả lời: “Yisrael, toàn bộ cơ quan đứng sau anh. Hãy đi và mang cho chúng tôi thủ cấp của Ayyash.”

Hasson đảm nhận vị trí mới của mình và xem xét tất cả thông tin họ có về Ayyash. Có rất ít. Rõ ràng là trong hơn một năm, không một nguồn Shin Bet đáng tin cậy nào tiếp xúc với Ayyash hoặc với bất kỳ cộng sự thân cận nào của y, và không có dấu hiệu rõ ràng nào về nơi ở của y, ngoại trừ một báo cáo cho biết Hamas đã tìm cách giúp y trốn sang Ba Lan, vì sợ Shin Bet sẽ sờ gáy y.

Hasson nghi ngờ tính xác thực của báo cáo này. “Làm sao hắn có thể ở Ba Lan, khi chúng ta tìm thấy dấu vân tay của hắn trên khắp các vụ đánh bom tự sát ở đây?” ông ấy đã hỏi tại một cuộc họp vào đầu tháng hai. Sau đó, ông tuyên bố rằng mình đang thay đổi toàn bộ cách nhìn về chủ đề này.

Cho đến thời điểm đó, kẻ thù chính của Shin Bet là các tổ chức thành viên khác nhau của PLO. Chúng thường hoạt động trong các tổ nhỏ, từ một số địa điểm, thường là nơi họ sống. Do đó, các hoạt động của Shin Bet đã được xây dựng xung quanh các khu vực địa lý – làng, thị trấn, quận, khu vực – trong đó các nhân viên tình báo và người xử lý đặc vụ thu thập tài liệu về mọi thứ đang diễn ra. Mỗi đơn vị hành động gần như hoàn toàn độc lập và sự phối hợp giữa chúng bị hạn chế và chỉ được thực hiện ở cấp chỉ huy. Các nhà điều hành làm việc trong cùng một chủ đề chưa bao giờ gặp nhau theo bất kỳ hình thức tổ chức nào để trao đổi thông tin và thảo luận về các hành động khác nhau để thực hiện.

Nhưng Hamas hoạt động trong một khuôn khổ hoàn toàn khác. Các tên khủng bố không thực hiện các nhiệm vụ mà Hamas giao cho họ tại nơi ở của họ mà ở những nơi khác. Với mỗi nhiệm vụ, họ ở một nơi khác nhau, trong khi vẫn nằm dưới sự chỉ huy toàn quốc. Do đó, nhận thức chuyên biệt của một đặc vụ Shin Bet về những gì đang xảy ra trong khu vực địa lý cụ thể của anh ta không mang lại bất kỳ kết quả đáng kể nào.

Hasson đang thực hiện một cách tiếp cận mới với Ayyash, người có mật danh là Crystal. Ông tuyên bố rằng tất cả thông tin tình báo về Crystal sẽ được tập trung tại văn phòng mình, dưới sự chỉ huy của mình. Chiến dịch Crystal đã được chuyển đổi từ một vấn đề cục bộ được xử lý riêng bởi một số đặc vụ trong Shin Bet—mỗi người dưới quyền một chỉ huy khác với thứ tự ưu tiên của riêng mình—thành một vấn đề toàn quốc, với Hasson đưa ra mọi quyết định. Đây là một cuộc cách mạng tổ chức quy mô nhỏ: Giờ đây Hasson có thể ra lệnh cho những người đứng đầu các chỉ huy địa phương, và điều này đã gây ra khá nhiều bất bình.

Hasson đã ra lệnh cho các đơn vị Shin Bet khác nhau cố gắng chiêu mộ một số người Palestine có thể giúp đỡ. Ông cũng ra lệnh cho các đặc nhiệm thẩm vấn lại hàng chục tay sai của Hamas trong các nhà tù Israel. Sau các hoạt động đó, 35 bộ hạ của Hamas đã bị bắt và thẩm vấn. Họ bị nhốt cùng nhau trong phòng giam vào ban đêm, chia thành các nhóm khác nhau và các cuộc trò chuyện của họ được ghi âm. Ngoài ra, các tù nhân Palestine được tuyển dụng để đóng vai trò là đặc vụ của Shin Bet – họ được gọi là Muppets – được đưa vào phòng giam của bọn khủng bố để gợi họ nói chuyện.

Họ nhanh chóng phát hiện ra rằng Ayyash đặc biệt thông minh. Rất lâu trước khi có nhiều người biết rằng các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo có thể bí mật thu thập một lượng lớn thông tin từ điện thoại cá nhân, Ayyash đã cố gắng không sử dụng cùng một điện thoại di động hoặc điện thoại cố định và thường xuyên thay đổi chỗ ngủ của mình. Quan trọng nhất, y dường như không bao giờ tin tưởng bất cứ ai.

Tuy nhiên, cuối cùng thì những nỗ lực tìm kiếm Crystal đã có kết quả. Hóa ra y không ở Ba Lan, và chưa bao giờ đến đó. Y đang ở phía bắc Bờ Tây, hoạt động ở vùng lân cận Qalqilya, trong một khu vực nằm dưới sự kiểm soát của Israel và một phần dưới Chính quyền Palestine —ngay dưới mũi của Shin Bet. Carmi Gillon, người đã tiếp nối Peri với tư cách là người đứng đầu Shin Bet, cho biết: “Không thể đổ lỗi cho việc y không bị bắt chỉ do Chính quyền Palestine. “Đó là thất bại của chúng ta, và chúng ta phải thừa nhận điều đó.”

Vào tháng Tư, bốn tháng sau khi Trang đỏ được ký kết, Shin Bet nhận được tin Ayyash sẽ tham dự một cuộc họp của Hamas ở Hebron. Hasson nghĩ rằng hành động khi đó là quá mạo hiểm và khả năng thâm nhập tình báo vào Hamas phải được cải thiện, nhưng áp lực từ Thủ tướng Rabin trong việc đánh Ayyash là quá lớn khó có thể chịu đựng được. Cải trang thành người Ả Rập, đội Chim chờ đợi y gần điểm hẹn, ở trung tâm của một địa điểm rất thù địch và đông đúc. “Thật may cho y và cho chúng tôi, y đã không xuất hiện,” Hasson nói. “Tôi nghi ngờ việc chúng tôi có thể đưa tất cả mọi người ra khỏi đó mà còn sống. Đó là một nhiệm vụ cực kỳ nguy hiểm, nhưng vì mối nguy hiểm mà nhân vật khủng khiếp này gây ra, chúng tôi vẫn quyết định tiếp tục với nó.”

Ayyash cũng không xuất hiện ở bất kỳ nơi nào khác thuận tiện về mặt chiến lược. Vào tháng 5, có thông tin cho rằng y đã tìm cách trốn đến Gaza bằng cách xác định và khai thác các lỗ hổng trong hệ thống an ninh của Israel xung quanh Dải này. “Đó cũng là một thất bại của chúng ta,” Gillon nói.

Trong nhiều tháng, Shin Bet đã cố gắng theo dõi y ở Dải Gaza, nơi họ biết y đang hoạt động nhưng chính quyền Israel không được phép bắt giữ. Họ tìm kiếm các khuôn mẫu trong hành vi, thói quen, sai sót trong bảo mật hiện trường của anh ta – bất kỳ điểm yếu nào để khai thác.

Cuối cùng, vào cuối tháng 8, Shin Bet biết được rằng trong những dịp hiếm hoi, Ayyash đã thực hiện một số cuộc điện thoại từ nhà của một người thuộc phe cánh y và cũng là bạn từ thời thơ ấu, Osama Hamad, sống ở thị trấn Beit Lahia, phía bắc Dải Gaza. Sử dụng điện thoại của Hamad, y nói chuyện với Iran và Lebanon, và với một số cấp dưới của mình ở Hamas. Ngoài ra, mỗi lần đến thăm Hamad, y nói chuyện qua điện thoại rất lâu với cha mình, ở Bờ Tây.

Đây là thông tin có giá trị.

Nhưng Hasson nghĩ rằng cuộc tấn công chống lại Ayyash nên là một phần của chiến dịch lớn hơn, toàn diện, trong đó Shin Bet sẽ thực hiện việc thâm nhập tình báo sâu hơn nhiều vào Hamas và giành quyền kiểm soát các tuyến đường thâm nhập lậu vào và ra khỏi Dải Gaza. Hasson nói: “Nhưng quần của các chàng trai đã bốc cháy,” Hasson ngầm chỉ trích Avi Dichter, người đứng đầu khu vực phía nam (và người sẽ chiến thắng anh ta 5 năm sau, khi cả hai cùng tranh cử vị trí giám đốc). “Trên hết, họ muốn có được thành tích này. Họ nói, ‘Trước hết, hãy loại bỏ y, rồi xem điều gì sẽ xảy ra.’ Đáng tiếc.”

Một kế hoạch ám sát Ayyash đã được trình bày với Dichter. Ayyash luôn thực hiện các cuộc gọi của mình từ căn phòng liền kề với phòng khách của gia đình Hamad. Khi không có ai ở nhà, các thành viên của Đội Chim sẽ vào nhà và giấu một thiết bị nổ cùng với camera truyền hình ảnh. Khi Ayyash ngồi xuống đó, và giọng nói của y được nghe thấy trên điện thoại nghe lén, thiết bị sẽ được kích nổ.

“Nhưng đây là tình thế tiến thoái lưỡng nan mà một quốc gia muốn ngăn chặn khủng bố bằng phương thức giải phẫu và trung thành với các nguyên tắc đạo đức phải đối mặt,” Dichter nói. “Rất dễ đảm bảo rằng Ayyash sẽ bị thổi bay lên trời. Nhưng chúng tôi biết rằng y đang ở trong một ngôi nhà có trẻ con và chúng tôi không có cách nào đảm bảo rằng chúng sẽ không bị tổn hại bởi vụ nổ. Toàn bộ hoạt động đã phải thay đổi vì điều này.”

Shin Bet cần một quả bom nhỏ hơn, được tính bằng gam, đủ sát thương để giết Ayyash nhưng không quá mạnh để khiến những người khác gặp nguy hiểm. Có lẽ một quả bom mà Ayyash sẽ đặt sát đầu mình.

Giải pháp được đưa ra khi Shin Bet tìm được mối liên hệ giữa Hamad và một cộng tác viên người Israel. Chú của anh ta là một thợ xây giàu có tên là Kamal Hamad, người đã từng tiếp xúc với các quan chức Israel trong quá khứ. Shin Bet tiếp cận Kamal, nhận được sự hợp tác của ông ta và yêu cầu ông tìm một cái cớ thuyết phục để tặng cháu trai Hamad mình món quà là một chiếc điện thoại di động mới, một chiếc Motorola Alpha gấp lại được.

Giả định là nó cuối cùng sẽ được Hamad giao cho Ayyash sử dụng.

“Chúng tôi đã giấu một máy phát nhỏ trong điện thoại để có thể nghe các cuộc gọi,” họ nói với Kamal, đổi lại ông ta sẽ nhận được một gói trợ cấp cho phép mình và gia đình định cư ở Hoa Kỳ sau chiến dịch.

Những người điều hành Shin Bet đã nói dối. Thay vì một máy phát, điện thoại chứa một lượng thuốc nổ năm mươi gram với một kíp nổ được kích hoạt từ xa. Vào ngày 28 tháng 10, hai ngày sau khi Shaqaqi bị giết, Ayyash đến thăm Hamad, anh đưa cho y chiếc điện thoại di động mới và rời khỏi phòng, để người chỉ huy có thể thực hiện các cuộc gọi riêng tư một mình. Trình độ công nghệ của Shin Bet vào thời điểm đó khá sơ sài và cần phải có một chiếc máy bay đặc biệt của lực lượng không quân mới nhận được đường truyền của điện thoại. Máy bay chuyển tiếp các cuộc gọi nghe lén đến trụ sở khu vực phía nam của Shin Bet, nơi một giám sát viên có kinh nghiệm quen thuộc với giọng nói của Ayyash đang lắng nghe. Khi xác định đúng là “Kỹ sư”, anh ta đã ra tín hiệu để kích hoạt thiết bị.

Nhân viên giám sát bắt đầu tháo tai nghe của mình ra để tránh tiếp xúc với tiếng nổ chói tai sắp ập đến, nhưng thay vào đó, cuộc trò chuyện của mục tiêu vẫn tiếp diễn như không có chuyện gì xảy ra. Tín hiệu cho nổ lại được gửi đến một lần nữa, nhưng Ayyash vẫn tiếp tục nói. “Bạn nhấn một lần, bạn nhấn hai lần,” Dichter nói, “nhưng cà phê vẫn ở trong máy.”

Quả bom nhỏ đã thất bại, nhưng ít nhất nó đã không bị phát hiện. Kamal sau đó nói với cháu trai của mình rằng có vấn đề với việc thanh toán tiền và ông ấy cần điện thoại trong vài ngày. Phòng thí nghiệm Shin Bet đã khắc phục sự cố, điện thoại được trả lại cho Hamad và mọi người đợi Ayyash quay lại.

VÀO THỨ NĂM, NGÀY 2 THÁNG 11, một thành viên cấp cao của đơn vị bảo vệ VIP của Shin Bet, chịu trách nhiệm về sự an toàn của thủ tướng, đã thực hiện một cuộc điện thoại được mã hóa cho một đồng nghiệp, Yitzhak Ilan, người chịu trách nhiệm thu thập thông tin tình báo cho cơ quan này. khu vực phía Nam. “Buổi tối ngày kia,” người gọi nói với Ilan, “sẽ có một cuộc mít tinh lớn tại Quảng trường Các Vị Vua của Israel ở Tel Aviv, để ủng hộ chính phủ và tiến trình hòa bình. Rabin sẽ phát biểu. Kể từ khi tấn công Fathi Shaqaqi, bạn có bất kỳ thông tin nào về việc Jihad Hồi giáo có ý định trả thù cho thủ lĩnh của họ bằng cách âm mưu giết thủ tướng không?”

Ilan trả lời rằng không có thông tin cụ thể, nhưng có rất nhiều kích động trong khu vực sau vụ ám sát Shaqaqi, và mặc dù Israel không nhận trách nhiệm về việc này, nhưng PIJ không nghi ngờ gì về kẻ đứng sau vụ này. Mối quan tâm chính của Ilan là có thể có một quả bom xe tại cuộc biểu tình, và anh ấy đề nghị dọn sạch toàn bộ xe cộ ra khỏi khu vực xung quanh quảng trường. Sau cuộc trò chuyện của họ, đơn vị bảo vệ VIP quyết định tăng cường đề phòng.

Cuộc biểu tình hòa bình được tổ chức bởi các nhóm cánh tả nhằm chống lại các cuộc biểu tình giận dữ mà phe cánh hữu đã tổ chức, vốn đã trở thành màn biểu diễn kích động ác ý chống lại Rabin. Hình ảnh ông ta bị đốt cháy, ông ta được miêu tả trong bộ đồng phục của Đức Quốc xã SS, và những chiếc quan tài mang tên ông ta được mang theo. Tại một số cuộc biểu tình này, những người biểu tình đã cố gắng và gần như thành công, vượt qua hàng rào an ninh và tấn công ông. Giám đốc Shin Bet Gillon cảnh báo rằng những tên khủng bố Do Thái có thể ra sức làm hại một nhà lãnh đạo chính quyền, và ông thậm chí còn yêu cầu Rabin đi trên một chiếc ô tô bọc thép và mặc áo khoác chống đạn. Rabin, người không coi trọng những lời cảnh báo của Gillon, rút lại ý kiến thứ hai và chỉ tuân theo trong vài trường hợp hiếm hoi.

Cuộc biểu tình đã thành công tốt đẹp. Mặc dù Rabin đã nghi ngờ việc người ủng hộ cánh tả sẽ ra đường biểu tình, nhưng ít nhất một trăm nghìn người đã chen chúc tại quảng trường và cổ vũ cho ông. Họ nhìn thấy Rabin, nói chung là một người rất hướng nội, hiếm khi bộc lộ cảm xúc. “Tôi muốn cảm ơn từng người trong các bạn vì đã đứng lên chống lại bạo lực và vì hòa bình,” ông bắt đầu bài phát biểu của mình. “Chính phủ này… đã quyết định cho hòa bình một cơ hội. Trọn đời tôi là một quân nhân. Tôi đã chiến đấu chừng nào không còn có cơ hội cho hòa bình. Tôi tin rằng bây giờ có một cơ hội cho hòa bình, một cơ hội tuyệt vời, và nó phải được nắm lấy.

“Hòa bình có kẻ thù, những kẻ đang tìm cách hãm hại chúng ta để phá hoại hòa bình. Tôi muốn nói, không cần phải nếu và nhưng: Chúng tôi đã tìm được một đối tác cho hòa bình, ngay cả giữa những người Palestine: PLO, vốn là kẻ thù và nay đã chấm dứt khủng bố. Không có các đối tác vì hòa bình thì không thể có hòa bình.”

Sau đó, Rabin bắt tay những người có mặt trên lễ đài và tiến tới chiếc xe bọc thép đang chờ sẵn gần đó, cùng với các cận vệ của mình. Nhân viên an ninh Shin Bet nhìn thấy một gã trai trẻ tuổi, da ngăm đen đang đứng trên đường đi của thủ tướng. Nhưng vì vẻ ngoài Do Thái của anh ta, họ đã không cố gắng đẩy anh ta ra khỏi lối đi. Chàng trai trẻ, Yigal Amir, một sinh viên luật thân cận với những người định cư cực đoan ở Hebron, đã vượt qua các vệ sĩ của Rabin một cách dễ dàng đáng kinh ngạc và bắn ba phát súng vào thủ tướng, giết chết ông ta.

Lior Akerman, từ bộ phận điều tra của Shin Bet, là người đầu tiên tiếp Yigal Amir tại cơ sở thẩm vấn của Shin Bet: “Anh ta đến với nụ cười tự mãn vẫn còn trên khuôn mặt trong nhiều giờ. Anh ấy giải thích với tôi rằng Rabin đã phản bội quê hương và ai đó phải ngăn ông ta lại. “Bạn biết không,” anh ta nói với tôi. ‘Những phát súng của tôi sẽ ngăn chặn tiến trình hòa bình và bàn giao lãnh thổ cho người Palestine.’”

Vụ giết người giáng xuống Israel như một tiếng sét. Như ở Mỹ sau vụ ám sát John F. Kennedy, mọi người sẽ nhớ chính xác họ đang ở đâu khi tin tức được phát đi. Hàng trăm nghìn người Israel đã đổ ra đường, thắp nến và khóc. Cú sốc càng lớn hơn vì hầu như không ai – kể cả những người chịu trách nhiệm bảo vệ thủ tướng – nghĩ rằng một người Do Thái có thể giết người lãnh đạo của quốc gia Do Thái. Shin Bet đã thất bại thảm hại, hai lần khác nhau: lần đầu tiên là do không biết về tổ khủng bố do Amir điều hành, và sau đó là để anh ta tiếp cận Rabin với khẩu súng trên tay. Một tâm trạng chán nản lan rộng khắp tổ chức.

Nhưng Ayyash vẫn còn sống, và Shimon Peres, người thay thế Rabin làm thủ tướng kiêm bộ trưởng quốc phòng, đã ký vào Trang đỏ chống lại “Kỹ sư” của Hamas. Người đứng đầu Shin Bet, Carmi Gillon, quyết định không từ chức ngay sau vụ ám sát Rabin mà tiếp tục cho đến khi Ayyash bị loại, để nhiệm kỳ của ông không bị coi là một thất bại hoàn toàn đáng xấu hổ.

Và vẫn còn một quả bom trong điện thoại di động. Vào sáng thứ sáu, ngày 5 tháng 1 năm 1996, Ayyash trở về nhà của Osama Hamad từ nơi y đã ở trốn vào đêm hôm trước, một căn hầm trong trại tị nạn Jabalia. Lúc 9 giờ sáng, cha anh, Abd al-Latif Ayyash, gọi vào điện thoại di động của Hamad, chiếc điện thoại mà anh nhận được từ người chú Kamal. Hamad nói: “Tôi đưa điện thoại cho Ayyash và nghe anh ấy hỏi cha mình có khỏe không. “Tôi rời khỏi phòng để anh ấy yên.”

Ayyash nói với cha rằng mình yêu và nhớ ông nhiều như thế nào. Thế là đủ để chuyên gia nhận dạng giọng nói đưa ra dấu hiệu. Lần này, tín hiệu đến điện thoại, thông qua máy bay và kích nổ cục sạc.

“Đột nhiên đường dây bị ngắt,” Abd al-Latif Ayyash nói. “Tôi nghĩ không có tín hiệu nên đã thử quay số lại, nhưng máy đã chết. Chiều hôm đó, tôi được tin Ayyash đã bị giết.”

Ayyash được chôn cất ở Gaza vào ngày hôm sau, trong một đám tang có hàng nghìn người tham dự. Đêm đó, các đặc nhiệm Hamas bắt đầu tuyển mộ những kẻ đánh bom liều chết ở Bờ Tây. Một phát ngôn viên của Hamas cho biết, “Cánh cổng địa ngục đã được mở.”

Tổng thống Bill Clinton kết thúc Hiệp ước Oslo giữa Rabin và Arafat