gardprint: MỘT LOÀI PHONG LAN KHÔNG LÁ : LAN VANI

Thứ Sáu, 24 tháng 7, 2015

MỘT LOÀI PHONG LAN KHÔNG LÁ : LAN VANI

Lan Vani không lá (Vanilla aphylla Blume)

Vanilla là một giống dây leo có nguồn gốc nhiệt đới, được xếp vào họ Lan (Orchidaceae) vì hoa của nó có cấu tạo tương tự như hoa Lan, nhất là bộ phận thụ phấn. Lan Vanilla cung cấp một loại hương liệu thường được gọi là Vani, có mùi rất thơm, dùng trong chế biến thực phẩm. Thế nhưng Lan Vanilla không được xếp vào loại Lan thơm, vì mùi thơm của Lan Vanilla đến từ hạt Vanilla sau khi đã được ủ và rang, không phải từ hoa.

Theo Trần Hợp, ở Việt Nam có 4 loài lan Vanilla (thường gọi là Lan Vani), trong đó có loài có lá, có loài không lá.

Các dòng Vanilla cung cấp hạt chế biến vani di thực vào Việt Nam đã được trồng thành công ở Daklak, đó là loại Vanilla có lá, thân leo dài, có đường kính thân đến 2 - 3cm, lá dài khoảng 15cm. Độ dài của dây Vanilla ít nhất hơn 7m mới có thể ra hoa. Đương nhiên là Lan Vanilla có lá không thích hợp cho những khu vườn nhỏ trên sân thượng, vì thế trong vườn nhà tôi chỉ có Lan Vanilla không lá.

Lan Vani không lá (Vanilla aphylla Bl.) còn có tên khác là Vanilla parishii, là một loại dây leo bám trên các thân cây khác. Thân Vanilla không lá có nhiều đốt, mỗi đốt dài khoảng 5 – 8cm. Mỗi đốt có một lá vảy rất nhỏ, dễ bị khô héo; rễ cũng mọc ra từ các đốt này.

Lan Vani không lá mọc nhiều ở rừng Nha Trang, Đồng Nai, Bà Rịa, Vũng Tàu. Ở vườn nhà, Vani không lá được cho bám trên một khúc cây nhỏ để dễ quan sát khi cây ra hoa.

Lan Vanilla cần nhiều nắng và sự thoáng khí cũng như thân phải đủ độ dài thì cây mới ra hoa. Vanilla vườn nhà treo dưới giàn lưới, tưới mỗi ngày chỉ một lần và cũng thiếu không gian để leo bám. Thế nhưng sau hơn một năm nuôi trồng với rất ít hy vọng, tôi bất ngờ phát hiện cây Vanilla không lá nổi tiếng là khó ra hoa này đã có nụ. Các bạn yêu lan rừng có thể hiểu được cảm giác của tôi lúc ấy: lâng lâng như ở trên mây và vô cùng phấn khích trong thời gian chờ đợi được nhìn ngắm một loài lan rừng mới trong vườn nhà.